ادامه..
اسیدها بر اساس آنیون هایشان نام گذاری میشوند. پسوند یونی را حذف و با پسوندی جدید جایگزین میکنیم (گاهی اوقات پیشوند)، طبق جدول زیر. برای مثال، HCl دارای آنیون کلرید است، پس پسوند -ید نام را به صورت هیدروکلریک اسید درمی آورد.
پیشوند آنیون | پسوند آنیون | پیشوند اسید | پسوند اسید | مثال |
---|---|---|---|---|
پر | ات | پر | یک اسید | پرکلریک اسید (HClO۴) |
ات | یک اسید | کلریک اسید (HClO۳) | ||
یت | و اسید | کلرو اسید (HClO۲) | ||
هیپو | یت | هیپو | و اسید | هیپوکلرو اسید (HClO) |
ید | هیدرو | یک اسید | هیدروکلریک اسید (HCl) |
در آب بین اسید (HA) و آب تعادل زیر برقرار میشود که آب به عنوان یک باز رفتار میکند:
HA(aq) ⇌ H۳O+(aq) + A-(aq)
ثابت اسید (یا ثابت تفکیک اسید) همان ثابت تعادل واکنش اسید (HA) و آب است:
اسیدهای قوی دارای مقدار بزرگی برای Ka هستند (یعنی واکنش تعادلی به سمت راست پیشروی میکند و اسید تقریباً به طور کامل به H۳O+ و A- تفکیک میشود).
اسیدهای ضعیف دارای مقدار کوچکی برای Ka هستند (یعنی مقدار چشمگیری از HA و A− و مقداری متعادلی از H۳O+ در انتهای واکنش باقی میماند؛ اسید به طور جزئی واکنش میدهد). برای مثال Ka برای استیک اسید برابر ۱٫۸ x ۱۰-۵ است. تمام اسیدهای آلی اسیدهای ضعیف هستند. نیتریک اسید، سولفوریک اسید، و پرکلریک اسید همه اسیدهای قوی هستند در حال که نیترو اسید و سولفورو اسید و هیپوکلرو اسید ضعیف هستند.
اسیدهای چندپروتونی ترکیب هایی هستند که دارای بیش از یک هیدروژن اسیدی هستند و به طور متوالی تفکیک میشوند.
اسیدهای تک پروتونی تنها یک واکنش تکفکیک دارند و فقط یک ثابت تفکیک اسید دارند:
یک اسید دوپروتونی (در این جا آن را با H۲A نشان میدهیم) بسته به مقدار pH میتواند یک یا دو واکنش تکفکیک داشته باشد. هر واکنش یک ثابت تفکیک اسید دارد، Ka۱ و Ka۲:
ثابت تفکیک اولی همواره بیشتر از دومی است، یعنی Ka۱ > Ka۲. برای مثال سولفوریک اسید (H۲SO۴) میتواند یک پروتون بدهد و به آنیون بیسولفات (HSO۴−) تبدیل شود. هنگامی که Ka۱ بسیاز بزرگ باشد، در این صورت میتواند دومین پروتون خود را بدهد و به آنیون سولفات (SO۴۲−) تبدیل شود. (SO۴۲−) هم مقدار متوسطی دارد. مقدار بزرگ Ka۱ در اولین تفکیک باعث میشود که سولفوریک اسید، اسیدی قوی باشد. همانند این، مقدار کوچک کربنیک اسید (H۲CO۳) میتواند اولین پروتون را بدهد و به آنیون بیکربنات (HCO۳−) تبدیل شود و دومین پروتون را بدهد و به کربنات (CO۳۲−) تبدیل شود. هر دو مقدار Ka کوچک هستند اما داریم Ka۱ > Ka۲.
یک اسید سهپروتونی (H۳A) میتواند یک یا دو یا سه پروتون بدهد و سه مقدار ثابت تفکیک برای آن وجود دارد، به طوری که Ka۱ > Ka۲ > Ka۳>:
یک مثال غیرآلی از اسید سهپروتونی فسفریک اسید (H۳PO۴) است. تمام پروتونها میتوانند از دست داده شوند و به H۲PO۴−، سپس HPO۴۲−، و در آخر PO۴۳− تبدیل شود. یک مثال آلی از اسید سهپروتونی اسید سیتریک است، که میتوانند تمام پروتونهای خود را بدهد و در انتها به یون فسفات تبدیل شود.
خنثی شدن واکنش میان مقادیر برابری اسید و باز است و به تولید نمک و آب میانجامد. برای مثال هیدروکلریک اسید و سدیم هیدروکسید، آب و سدیم کلرید را میدهند:
به طور کلی تمام اسیدهای آلی اسیدی ضعیف هستند. مانند: